Het boek Folk Archive gemaakt door kunstenaars Jeremy Deller (1966) en Alan Kane (1961) is een feest om door te bladeren. Het plezier van het maken spat er van af. Het boek is de weerslag van een tentoonstelling over volkskunst, die de liefde van de kunstenaars voor dit fenomeen toont. Zeven jaar verzamelden ze van alles over 'Britse creativiteit'. Op de website van de BBC staat een drietal filmpjes waarin Jeremy Deller, een aantrekkelijke jonge man met lang haar, Turnerprize winnaar 2005, door de expositieruimte loopt en enthousiast vertelt: 'Er zijn tweehonderdvijftig kunstwerken op deze show, allemaal heel verschillend van aard.' Hij laat een tekening zien van een gevangene, enveloppen voor ziektebriefjes die dagelijks worden volgekrabbeld door een bewaker die in zijn vrije tijd ook tatoeëert, maar ook handbeschilderde eieren waarop heel realistische portretten van Clowns zijn geschilderd (clowns kennen de traditie om 'het masker' te willen bewaren).
De tentoonstelling Folk Archive reisde een jaar lang langs musea. Gelukkig is er ook het prachtige boek dat bestaat uit een bonte verzameling kleuren foto's afgewisseld met teksten, posters en screenshots. Elke keer als je er in bladert valt je iets nieuws op: zo loopt er een reuze beer van stro door een dorpsstraat, een eeuwenoude gewoonte van Cambridgeshire waar op het dorpsplein voor deze 'beer' moest worden gedanst en hem honing werd gegeven. In Blackpoool kleden jonge meisjes zich als oude vrouwtjes op een feest uit een vergeten traditie. Het boek is onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals performance (hier zien we de gekke-bekken-trekken kampioenschap) maar ook politiek, liefde en dood, dieren. Zo zien we bijvoorbeeld prachtig beschilderde borden en spandoeken door Ed Hall waarmee vakbondslieden rondliepen tijdens demonstraties.
Op de kaft begint het voorwoord. Deller en Kane vertellen daarin over hun werkwijze: ‘een persoonlijke selectie van beelden en verhalen die ons opwonden of amuseerden'. Ze zetten zich af tegen de term 'outsider art' 9in de kunstwereld waarin zij verkeren is die term nogal aanmatigend); deze kunstenaars verplaatsen hun keuze , hun archief van de ene context naar de andere, van de straat naar het museum. Deller en Kane leggen uit dat ze zochten naar humor, moderniteit, een uniek perspectief, verfrissende directheid en nog veel meer. 'We' betreden het pad tussen kunst en antropologie. Als artiesten ondernemen we een optimistische reis van persoonlijke ontdekkingen (meestal erg dicht bij huis0. Als antropologen hopen we iets te beschrijven en te bekijken dat de moeite meer dan waard is. Voor hen die geïnteresseerd zijn in een antropologische benadering, moeten we onze excuses aanbieden voor de veel te vaak misbruikte term 'archief' en een artistieke nonchalance ,et betrekking tot details. (de term archief wordt de laatste jaren te pas en te onpas gebruikt door kunstenaars, het is een mode term, soms duikt de term archief op voor een schamele verzameling. Archief klinkt blijkbaar interessant) aan allen die te maken hebben met volks- of streekgebonden culturele scenes, moeten we eveneens verontschuldigingen aanbieden voor de goedkope term 'volk' en het plunderen van hele werelden'.' Folk Archive is een verrassende reis door een onbekend Engeland.
Folk Archive, Contemporary Popular art from the UK by Jeremy Deller and Alan Kane (2005)
