de er dik bovenop lig kunst

de zo hoort het kunst

de ik ben een kind van de zon kunst

de God is met ons kunst

de ik werk met dieren kunst

de ik werk met textiel kunst

de ik werk met energie kunst

de ik doe iets met mensen kunst

de ik hou van jou kunst

de zo is het en laat maar kunst

de nog een keer kunst

de niet over de streep ga kunst

de zoals het was kunst

de absurd maak kunst

de ik zie zulke mooie dingen kunst

de kijk mij eens kunst

de zo is het eigenlijk kunst

de dit krijg je als je dat doet kunst

de ik heb dit gevonden en er iets mee gedaan kunst

de ik zie wat jij niet ziet kunst

de hoe is het nou eigenlijk kunst

de zo is het en zo blijft het kunst

de kijk mij eens mezelf kwellen kunst

de waar slaat dat nou op kunst

de terug in de schoolbanken kunst

de mijn onderwerp is giraf en ik ga er mee verder kunst

de hoe groter hoe beter kunst

de als het maar ver weg is kunst

de kijk mij eens fijn bezig zijn kunst

de kijk naar je navel kunst

de kijk eens hoe geil ik ben kunst

de ik heb nergens last van kunst

de volle melk kunst

de dat doe ik ook kunst

de dat kan ik ook kunst

de ik wil graag echt zijn kunst

de kijk eens wat ik allemaal gelezen heb kunst

de het is net echt kunst

de fijn vrouw zijn kunst

de zoals het blijft kunst

de voor de lach en de vermaak kunst

de er valt niet mee te spotten kunst

de kijk eens wat ik heb gemaakt kunst

de voel met me mee kunst

de het is niet wat je denkt kunst

de van dik hout zaagt met planken kunst

de ik ben zo kunst

de romantiek van het kladblaadje kunst

de gladde glibber kunst

de constateer kunst

de laten zien dat het zo is en gaat kunst

de als je dit doet krijg je dat kunst

de terug naar af kunst

de kijk eens hoe eerlijk ik ben kunst

de ik ben er nog mee bezig kunst

de ik heb dit gelezen en dat gemaakt kunst

de ik heb dit gezien en er iets mee gedaan kunst

de leve de verwarring kunst

de ik doe het voor jullie kunst

de met bijna niets en toch heel veel kunst

de ik werk zo kunst

de ik voel zo veel kunst

de er fijn samen aan gewerkt hebben kunst

de doe maar raak kunst

de ik laat zien waar het vandaan komt kunst

de laat maar komen kunst

de laat je maar gaan kunst

de het gesprek ertussen kunst

de ik vond dat het zo moest, ik heb dit gedaan en nu is het goed kunst

de oh wat erg kunst

de er is al zoveel kunst

de uit zijn verband ruk kunst

de als je dit bij dat zet kunst

de ik het er iets mee gedaan kunst

de nu gebeurt er iets nieuws kunst

de je moet er maar op komen kunst

de draadjes mag je wel zien kunst

de samen met de computer kunst

de het royale gebaar kunst

de je mag meedoen kunst

de het is ook nog bruikbaar kunst

de ik stel aan de orde kunst

de ik zet aan het denken kunst

de laten we de maaltijd bereiden kunst

de ik doe boodschappen kunst

de doe iets met de ruimte kunst

de ik vind ruimte heel belangrijk kunst

de ik vind eigenlijk alles heel belangrijk kunst

de ja maar zo kan ik het ook kunst

Gisterenavond waren vrienden uit Chicago bij ons op bezoek in ons klein huisje op Fansworth street in Detroit. We spraken over kunst (zoals wel vaker gebeurt hier in het Midwesten) en het gesprek draaide uit op de waarde (of gebrek daaraan) van community art en participatie. Kevin vertelde over het project van een bevriende kunstenares waarbij zij plastic bakken installeerde in de wc.’s van haar vrienden. Hiermee verzamelde ze hun uitwerpselen die zij terug zou geven in de vorm van mest in een plastic beker, klaar om te deponeren in de dichtstbijzijnde bloempot.

We spraken over hoe lang ze dit project zou kunnen volhouden en of dit van belang was voor het project. Of misschien was het voldoende dat het werk op een metaforisch en symbolisch niveau functioneerde. Het bleek dat deze vrouw ook nog eens communicatief erg sterk was en het voor elkaar had gekregen om machtige mensen (zoals Particia Arquette uit Hollywood) het project te laten steunen. Wat een geweldig nuttig, groen, en waardevol kunstproject met zo veel voordelen voor de mens en de planeet als geheel!

Kijk, dit is het punt in het gesprek over community art waar ik meestal mentaal en spiritueel in slaap val. En dat komt niet alleen doordat ik een gemene, afgematte cynicus ben zonder enige waardering voor het utilitarisme. Maar het is zo vreemd en anders dan hoe ik kunst en cultuur ervaar. Als ik kijk naar mijn eigen ervaring van kunst en cultuur, dan denk ik na over wat voor mij belangrijk is, wat mij als mens heeft veranderd, en wat mij in mijn ontwikkeling heeft geholpen.

Ik waardeer en respecteer Greenpeace, het Rode Kruis (en het Crescent), of Médecins Sans Frontières net zo veel als elk ander. Ik geloof alleen niet dat het kunst is, en ik geloof dat zij dat ook niet zo zouden zien. Je zou een hardcore-relational aestheticsist moeten zijn wil je dat als kunst benoemen.

Ik had vrij weinig utilitaire redenen om naar de Sex Pistols of Throbbing Gristle te luisteren, of boeken te lezen van William Burroughs, Charles Bukowski, of Jack Kerouac, of me kapot te lachen om Robert Crumb… au contraire! Er was niets gezonds aan. En dit was natuurlijk een van de redenen waarom ik er geboeid door raakte. Zijn er mensen die sereus geloven dat mensen naar Death Metal of experimentele Jazz luisteren voor de verborgen gezondheidsvoordelen?

Maar het hielp me wel om als persoon complexer te worden, het deed mijn overtuigingen wankelen en ik werd gedwongen mezelf open te stellen voor andere, nieuwe manieren om naar de wereld te kijken. En mijn mentale harde schijf is er wel door verkloot, waarna ik informatie niet meer op dezelfde manier kan verwerken als daarvoor, en ik geloof dat dit het enige is wat je van de kunst kan vragen.

Hier in het Midwesten (zoals ik al vaker heb geschreven) wordt veel van de weinig beschikbare steun uitgegeven aan educatieve projecten. Ik heb hier geen problemen mee. Ik geef ook les, maar noem het geen kunst! In Europa en de VS in de jaren 60 en 70 waren er grote discussies op gang, meestal vanuit een links perspectief. Was het niet tijd voor de kunstenaars om eindelijk eens uit hun slof te schietenen deel te nemen aan de revolutie? Iedere kunstenaar werd lid van de Communistische Partij of de RAF, behalve Salvador Dali, die wou alleen maar kostsbaar goud verdienen.

“Maak jezelf nuttig, ga de Bijlmer in en ga wat Surinaamse kindertjes helpen,” was de tot kort de mantra vanuit de Nederlandse politiek. Politici dachten dat zij eindelijk economisch en financieel konden profiteren van de parasiterende kunstenaars. Ik doe dit trouwens al lang, maar om andere, meer “ cultureel perverse” (= geluid) redenen.

Nu komen er geluiden over cultuur uit de rechtse hoek (of misschien kunnen we het beter hebben over cultuurnihilisme). Ga Henk en Ingrid entertainen in Apeldoorn (de Surinaamse kindertjes zijn allang passe!) Ik vind het prima om nuttig en utilitaire te zijn, maar noem dat liever lesgeven, workshops geven, of lezingen geven zodat ik mijn kunst gratis, pervers, en dirty kan houden.

Voor het geval dat het je is ontgaan: de meeste armen, onopgeleide mensen hebben hun cultuur ook dirty en nasty. Denk maar aan Baile Funk in Brazilië en Gangster Rap in de VS, etcetera. En ze vinden het neerbuigend als wij blanken de Bijlmer, Rio, of Detroit weer eens bestormen met een nieuwe welbedoelde goeddoener project.

Dus, laten we echte cultuur sick'n nasty houden zodat we goeddoenerij kunnen overlaten aan Greenpeace. En als je je echt niet kan bedwingen en je goed moet doen, noem het een workshop en je bent vogelvrij...

PEACE OUT!!!!

Jonas Ohlsson vanuit Detroit, met dank aan Expodium.