Kreeftsluiting (1) – een vergeten mechanisme (2)
De klunzige vingers hebben moeite om de fijne sluiting, verborgen achter de hals, vast te houden. Haarslierten worden een woud waar de vingers zich door banen. Telkens weer probeert je onbenullige duim de kleine hendel naar beneden te drukke, net zolang totdat de haak zich binnen de ring kan klemmen, maar steeds slipt je vinger veel te vroeg. (3)
De gesp is van even groot belang als de sieraad die het op zijn plek houdt. (4)
(5)
Het afdoen van de ketting is altijd makkelijker dan het omdoen. Je duim slipt niet. De ring verlaat met gemak de houvast van de sluiting.
(6)
De grotere versies van de kreeftsluiting passen met gemak in de hand. Wanneer je met je duim de hendel naar beneden drukt hoor je het geluid van het interne mechanisme, terwijl de opening wijder wordt en dicht klikt bij het loslaten.
De herhaaldelijke actie van het indrukken en loslaten van de hendel geeft een simpele soort voldoening totdat je duim zeer begint te doen van dit kinderspel.
Zoals bij het klikken van een balpen, begint de veer te vermoeien.
In je duim wordt een kleine deuk achtergelaten, daar waar de hendel zich ertegenaan drukte.
Af en toe blijft je vinger haken in de ruimte waarin de hendel zich beweegt.
Je vermoeide knokkels weerhouden je van het nogmaals indrukken van de hendel.
De goedkope, metallische geur die op je handen achterblijft is zoet maar onaangenaam, giftig en irritant, een herinnering aan de industriële kwaliteiten van het materiaal. (7)
Als de kreeftsluiting aan de draagband van een tas bevestigd is, zorgt het ervoor dat er spanning op de band staat waar de sluiting deel van maakt. De sluiting beweegt mee met het gewicht van de tas. (8) Wanneer de tas niet wordt gebruikt blijft de sluiting levenloos. Hoewel de sluiting de tas zal overleven, is het zonder tas overbodig, het heeft immers geen autonome functie. Ze bestaan zeldzaam op zichzelf. (9)
Aan het einde van een bos sleutels vind je een middelgrote kreeftsluiting. (10)
De vele verschillende sluitingen maken een familie van allerlei persoonlijkheden en functies, allen gebaseerd op de elegante vorm van de kreeftenklauw. (11)
(1)
De kreeftsluiting is een uitgerekte versie van de klassieke ringsluiting. In de jaren 70 werden aanpassingen gemaakt om de nieuwe vorm steviger dan zijn voorganger te maken. Vaak kan het gevonden worden op westerse sieraden, sleutelhangers, en aan draagbanden van tassen.
(2)
Zoals het scharnier aan een deur of de koperen spijkers langs de rand van een leren fauteuil bestaat de kreeftsluiting enkel om te functioneren, vaak ongezien of verstopt.
(3)
De sluiting is ontworpen om stevig te sluiten. Zoals de vorm van een boek rust het als gesloten voorwerp, maar wordt het overbodig als het gesloten blijft. De moeizaamheid van het openen van de sluiting is een ongemak, maar toch biedt het veiligheid en zekerheid. Misschien zou de sluiting aan de voorkant moeten hangen en juist geëtaleerd worden.
(4)
Het woord ‘sluiting’ bevat een gevoel van urgentie en belang. Ook kan de gesp aan een ketting het meest belangrijke sentimenteel bezit van iemand vasthouden. De verborgen gesp is even kostbaar als datgene wat het vasthoudt.
(5)
Als er in plaats van haken aan hangoorbellen, kreeftsluitingen zouden hangen, zou het probleem van vallende vlinders worden opgelost. Maar misschien zijn vlinders beter in het hangen achter de oor, en kreeften beter in het vasthouden, beveiligen en beschermen van een juweel om de nek. De kreeftsluiting heeft de vorm van een oor, maar een oorsluiting klinkt niet als iets wat makkelijk dicht zou klikken of iets strak zou kunnen vasthouden.
(6)
In oosterse culturen wordt de kreeftsluiting minder vaak gebruikt. Op sommige plekken wordt een aanpasbare touw mechanisme gebruikt, en op andere een systeem met kopen, waarmee de ketting over het hoofd kan worden getild en strakker om de hals getrokken worden.
(7)
Dit elegante driedelig object is het resultaat van een aantal geperfectioneerd industriële productieprocessen. Uit een stuk plaatijzer worden figuren gedrukt en vervolgens uitgespuugd. Op het stuk plaatijzer wordt een patroon als een treinspoor achtergelaten, terwijl de schelpen op een anonieme stapel belanden. Drie schelpen worden handmatig uitgekozen en in een mal gezet waarin ze met uiterste precisie worden gevouwen. Ze beginnen hun gedaante te nemen en worden individueel gelast. De hendel wordt in de juiste vorm gedrukt, de veer in een spiraal gerold.
De schelp, hendel, en veer worden samengebracht. Vanuit een dunne stuk plaatijzer ontstaat een driedimensionale vorm.
(8)
Door de toevoeging van een roterende basis functioneert de sluiting beter.
(9)
Een sluitingsmechanisme is altijd aan een andere vorm gekoppeld—de deur hangt aan zijn scharnieren als een parasiet en de anatomie van de paraplu wordt verstikt door stof.
(10)
Weer krijgt het gezelschap. De scherpe krokodillentanden van sleutels worden aan de sluiting gevoerd. De roterende basis voegt de sluiting toe aan sleutels, ringen, persoonlijke objecten, souvenirs, verzamelingen, troep, het ongebruikte en het onnoodzakelijke. Vanuit deze verzamelde objecten ontstaat een geluid dat uniek is aan deze specifieke accumulatie. Er lijkt concurrentie te bestaan tussen de wanorde, tussen gevoelens en functionaliteit.
(11)
De bewegende kreeft kan niet worden genegeerd, maar de kreeftsluiting in rust blijft dikwijls ongemerkt.